Toz Boya Nedir? Avantajları Nelerdir?
Elektrostatik Toz Boya 1960’lardan itibaren Avrupa ve Amerika’da kullanılmaya başlanmış 1980’lerin sonlarına doğru Türkiye’ye gelmiş bir kaplama yöntemidir.
TOZ BOYA NEDİR?
Toz boya uygulamaları çok genç olmasına rağmen, kısa sürede geniş kullanım alanı bulmuş ve üretilen miktarlar açısından dikkate alınmaya değer rakamlara ulaşmıştır. Bu kaplama yöntemi özellikle metal yüzeyleri korumakta, dekoratif bir görünüm kazandırmakta kullanılır. Ayrıca son yıllarda yapılan gelişmeler sonucu cam, seramik, ahşap ve hatta plastik yüzeylerin de kaplanmasında Toz boya teknolojisine geçilmektedir. Çevresel açıdan ve uygulama açısından sağladığı avantajlar Toz boyayı kaplama sektörünün gözdesi haline getirmiştir. Toz boya elektrostatik güç ile çalışan tabancalar sayesinde tatbik edilir ve ilgili fırınlama koşullarında pişirilir.
Elektrostatik toz boyama solvent içermeyen bir yüzey kaplama metodudur. Kaplayıcı malzeme, son kat boya tabakasını oluşturan çok ince toz boya partikülleridir. Toz boya, boya kabininde özel boya tabancaları vasıtası ile atılır. Tabancadan geçerken elektrostatik yüklenen toz boya partikülleri kabin içinde boyanacak malzemeye yapışır ve kaplama işlemi gerçekleşmiş olur. Toz boyanın malzeme yüzeyine tam olarak yapışabilmesi için malzemenin de çok iyi bir şekilde topraklanması gerekir. Fazla atılan boya, kabinde bulunan boya geri kazanım sistemi sayesinde toplanır ve tekrar kullanıma sokulur. Boya geri kazanım sistemi Elektrostatik toz Boyama teknolojisinin en büyük ekonomik avantajlarından biridir. Malzeme toz boya ile kapladıktan sonra pişirme fırınına girer. 200 derece olan fırın ısısı toz boyanın erimesini ve malzeme üzerine yapışmasını sağlar. Sonuçta çok dayanıklı, ekonomik ve çevre dostu, geniş renk yelpazeli ve parlak bir yüzey kaplaması elde edilir. Solvent içermemesi, yüzey kalitesi, dayanıklılığı, boya geri kazanım sistemi, ekonomikliği ve çevre duyarlılığı elektrostatik toz boyamayı geleneksel boyama işlemlerine göre daha çekici bir alternatif yapmaktadır.
AVANTAJLARI NELERDİR?
Toz boyalar kullanıcının eline geçtiğinde kullanıma hazır haldedir. Uygulama prosesten önce birçok yaş boyada olduğu gibi herhangi bir solvent veya katalizör ile karıştırılmasına ihtiyaç yoktur. Bu kolaylık gerekli tesis alanını azalttığı gibi, sıvı boyalarda yeterli film özelliklerini sağlamak için kontrolü çok önemli bir değişkeni de ortadan kaldırır. Proses başlatıldıktan sonra yaş boyalarda PH, viskozite gibi, elektrostatik sistemlerde katı madde, özgül direnç, bağlayıcı/pigment oranı gibi kritik parametrelerin kontrol altında tutulmasına gerek yoktur. Sonuç olarak toz boya sistemlerinde çalışacak operatörlerin yetenek ve alması gereken eğitimleri yaş boya sistemlerine göre çok daha azdır.
Bazı avantajlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;
Enerji Tasarrufu
Toz boyanın en önemli avantajlarından birisi boyama kabinine yapılacak hava beslemesinin azlığıdır. Çünkü toz boyalar ortam sıcaklığında buharlaşan bileşikler içermediğinden kabine beslenen hava fabrika içinde tekrar kullanılabilir. Bu özellikle zor hava şartlarının hüküm sürdüğü yerlerdeki fabrikalar için önemli bir avantajdır. Diğer önemli avantaj ise, toz boya için gereken fırın havalandırmasının sıvı boyalardakine göre çok daha az olmasıdır. Toz boyalarda buharlaşma çok daha azdır.
İşçi Tasarrufu
Toz boyalar kullanıcının eline geçtiğinde kullanıma hazır haldedir. Uygulama prosesten önce birçok yaş boyada olduğu gibi herhangi bir solvent veya katalizör ile karıştırılmasına ihtiyaç yoktur. Bu kolaylık gerekli tesis alanını azalttığı gibi, sıvı boyalarda yeterli film özelliklerini sağlamak için kontrolü çok önemli bir değişkeni de ortadan kaldırır. Proses başlatıldıktan sonra yaş boyalarda PH, viskozite gibi, elektrostatik sistemlerde katı madde, özgül direnç, bağlayıcı/pigment oranı gibi kritik parametrelerin kontrol altında tutulmasına gerek yoktur. Sonuç olarak toz boya sistemlerinde çalışacak operatörlerin yetenek ve alması gereken eğitimleri yaş boya sistemlerine göre çok daha azdır. Toz boya sistemlerinin basitliğinden dolayı otomasyona geçmek mümkündür. Böyle sistemlerde çok az veya hiç manuel takviyesi gerekmeyebilir.
Yüksek Üretim Verimliliği
Toz boyanın ilk seferde kullanımına göre verimlilik hava kabartmalı yatak operasyonlarında %100, elektrostatik sprey operasyonlarında ise %50-80 arasında kabul edilebilir. Kullanılmayan %20-50’lik miktar ise uygulama operasyonu sırasında uygun şekilde toplanıp bir sonraki operasyonda tekrardan kullanılabilir. Böylece toz boya kullanım verimliliği %95-98’lere kadar çıkarılmış olur. Yaş boya sistemlerinde ise verimlilik %20-90 arasındadır. Toz boyalarda damlama, akma ve sarkma gibi problemlerin oluşması pratikte imkansız olduğundan hata miktarında önemli ölçüde azalma olmuştur. Eğer kürlenme aşamasından önce kötü boyanmış bölgeler tespit edilirse parça hava tabancası ile boyadan arındırılıp tekrardan boyanabilir. Solvent içermediğinden ve flash off süresi gerektirmediğinden toz boyalar direk olarak fırına alınabilir. Bu durum uygulama süresinden ve tesis alanından önemli tasarruf sağlar. Buna ek olarak flass-off aşaması sırasında oluşabilecek boyanmış parçanın üzerine istenmeyen tanecik veya tozların yapışması riski çok azdır ve böylece hatalı ürün sayısı çok aza indirilmiş olur. Yaş boyalar ile karşılaştırıldıklarında tek kat boya ile eşit veya daha iyi film özellikleri elde etmek mümkündür. Toz boyalar fırınlama işlemi sırasında tam olarak kürlendiklerinden parçaların fırından çıkarılması, bir araya getirilmesi, montajı ve ambalajlandırılması aşamalarında oluşabilecek boya hasarları yaş boyaya göre çok daha azdır. Bu sadece parçaların işlem sırasını kısıtlamaz hata sayısını da azaltır. Termoset toz boyalarla sıvı boya eşdeğerlerine göre çok daha yüksek değerlerde fiziksel ve kimyasal dayanım elde edilir. bu sayede boyadan çıkan toz boya üretim tesisi için gereken alan yaş boyadakinden çoğu zaman çok daha azdır.
Çevre Faktörü
Toz boyalar hiç solvent içermediği halde yaş boyaların ortalama olarak %60-70’i solventtir. Uygulama ve fırınlama sırasında buharlaşan bu solventler geri kazanılmadığı gibi direk olarak atmosfere bırakılmaları da bazı standartlar tarafından kısıtlanmıştır. Bundan dolayı yaş boya sistemlerinde bacaya bir yakıcı yerleştirilerek solventler atmosfere bırakılmadan önce yakılır. Bu yakıcı ek bir maliyet getirdiği gibi yanma atıkları da çevre kirliliğini olumsuz etkiler. Diğer önemli çevre faktörü ise sıvı boya uygulamalarından sonra ortaya çıkan çamur, dolmuş filtreler, temizlik solventi gibi çevreye zararlı atıklardır. Bu atıkları imha etmek hem masraflı hem de çevreye zararlıdır. Sıvı boya sistemlerinin uygulanmasında kullanılan kabinler genellikle basınçlı suyla yıkanan sistemlerdir. Akan boya su ile temizlenerek atık su bazen direk olarak kanalizasyona bazen de çökeltme tanklarına verilir. Toz boya sistemlerinde katı atık ıslatılabilir veya fırında biraz kürlendirilebilir.
Diğer Avantajları
- Yatırım maliyeti daha ucuzdur.
- İş güvenliği ve işçi sağlığı konularında daha avantajlıdır.
- Metalik olmayan yüzeylerde boyanabilir.
- Geniş bir boya yelpazesi vardır.
- Kontrollü film kalınlığı elde edilebilir.
- Toz kullanımı daha temizdir.
Diğer Elektrostatik Toz Boya Kategorisine ulaşmak için aşağıdaki bağlantıyı tıklayınız…
